The Great Shivaji Maharaj Itihas (इतिहास)।Shivaji Maharaj Information In Marathi । जणाता राजा शिवराय

The Great Shivaji Maharaj Itihas| Shivaji Maharaj Information In Marathi

आपले छत्रपती शिवाजी महाराज, महान मराठा शासक यांचा जन्म १९ फेब्रुवारी १६३० रोजी महाराष्ट्रातील पुणे जिल्ह्यातील शिवनेरी किल्ल्यावर झाला.काही नोंदी शिवाजीच्या जन्मतारीख ६ एप्रिल १६२७ असा दावा करतात परंतु 19 फेब्रुवारी 1630 ही अधिकृत आवृत्ती आहे. या दिवशी शिवाजी जयंती साजरी केली केली जाते.

प्रौढ प्रताप पुरंदर . . . क्षत्रीय कुलावंतस् . . . सिंहासनाधिश्वर . . . . महाराजाधिराज श्री छत्रपती शिवाजी महाराज!!!

शिवाजी महाराज

Shivaji Maharaj Itihas-कुटूंब विषयी

शिवाजीची आई जिजाबाई, एक धार्मिक स्त्री होती जिच्या धार्मिक गुणांवर त्याचा खोलवर प्रभाव होता. शिवाजींचे बाबानं चे नाव शहाजी होते. शिवाजीला सैनिकी युद्ध व प्रशासनाचे उत्कृष्ट प्रशिक्षण दिले गेले. १६४० साली साईबाईशी त्यांचे प्रथम लग्न झाले.छत्रपती शिवाजी महाराज हे पश्चिम भारतातील मराठा साम्राज्याचे संस्थापक होते. ते त्यांच्या काळातील सर्वात महान योद्धा मानला जातो आणि आज हि सुद्धा. आजही लोकांच्या कथांचा एक भाग म्हणून त्याच्या कारनामांच्या कहाण्या सांगितल्या जातात.

नावशिवाजी भोसले
जन्मतारीख 19 फेब्रुवारी 1630
जन्मस्थानशिवनेरी किल्ला, पुणे जिल्हा, महाराष्ट्र  
पालकशहाजी भोसले (वडील) आणि जिजाबाई (आई)
राज्य1674–1680  
जोडीदार, सोयराबाई, पुतलाबाई, सकबरबाई, लक्ष्मीबाई, काशीबाई
उत्तराधिकारीसंभाजी भोसले  
Shivaji Maharaj

आपल्या पराक्रमाची आणि महान प्रशासकीय कौशल्यांनी शिवाजीने विजापूरच्या घसरणार्‍या आदिलशाही सल्तनत कडून एक चाकू तयार केला. हे अखेरीस मराठा साम्राज्याचे उत्पत्ती बनले. आपला शासन स्थापन झाल्यानंतर, शिस्तबद्ध लष्करी व सुस्थापित प्रशासकीय स्थापनेच्या मदतीने शिवाजी महाराजांनी एक सक्षम व पुरोगामी प्रशासन अंमलात आणले. शिवाजी महाराजांनी त्यांच्या नाविन्यपूर्ण लष्करी युक्तींसाठी प्रसिध्द होते.

Shivaji Maharaj Itihas
Shivaji Maharaj Itihas

🚩🚩🙏🏼🙏🏼🚩🚩दगडालाही पाझर फुटला वाराही शांत झाला…आणि 19 फेब्रुवारी 1630 साली शिवनेरीवर जिजाऊंचा वाघ शिवबा जन्मला.🚩🚩🙏🏼🙏🏼🚩🚩

शिवाजी महाराज

शिवाजी महाराज यांचे शिक्षण व प्रशिक्षण

गुरु दादोजी कोंड देव यांनी वयाच्या सातव्या वर्षी छत्रपती शिवाजी महाराजांचे प्राथमिक शिक्षण सुरू केले. भाला, खंजीर, तलवार इत्यादी शस्त्रे चालवण्याची प्रशिक्षण दादोजींनी दिले. त्यांनाच छत्रपती शिवाजीचा पहिला गुरु मानला जात असे. त्यांनीच युद्धाआधीची आवश्यक युद्ध रणनीती शिकविली.नियुक्त पंडित (विद्वान) आणि जिजाबाईंनी त्यांना संस्कृत, राजकारण, वेद असे महत्त्वाचे विषय शिकवले.

लहानपणी, त्यांची आई (जिजाबाई) , रामायण, महाभारत आणि महान सम्राटांच्या कथा सांगत होत्या. श्री कृष्णदेवरायांच्या चरित्रानेही त्यांना बरीच प्रेरणा दिली. लहानपणापासूनच छत्रपती शिवाजी महाराजांकडे एक चांगला नेता होण्यासाठी आवश्यक कौशल्ये होती.

[हे पण नक्की वाचा – शिवाजी महाराज स्टेटस ]

शिवाजी महाराज यांचे कार्य आणि यश

१६४५ साली किशोरवयीन असताना शिवाजींनी प्रथमच सैनिकी उत्तेजन केले होते आणि विजापूरच्या अधीन असलेल्या तोरणा किल्ल्यावर यशस्वीरित्या ताबा मिळवला.

१६४५ पर्यंत त्यांनी आदिल शहाच्या पुरातन आणि सिंहगडसह चाकण, कोंढाणा, तोरणासारख्या सल्तनत येथून पुण्याच्या आसपासचे अनेक किल्ले व प्रदेश जिंकले. लवकरच आदिल शहा अस्वस्थ होऊ लागला आणि त्याला धमकी वाटली. त्याने शिवाजीचे वडील शहाजी यांना ताब्यात घेण्यास आणि कैद करण्याचे आदेश दिले. शहाजींना या अटीवर सोडण्यात आले होते की, शिवाजी आदिल शहा यांच्या अधीन असलेल्या प्रदेशांवर विजय मिळवण्याची त्यांची मोहीम थांबवेल.

1664-65 मध्ये एका अपघातात शहाजींचा मृत्यू झाला. यानंतर, शिवाजीने पुन्हा छापा टाकून त्याचे प्रांत वाढवले.

शहाजीच्या मृत्यूनंतर शिवाजी महाराजांनी विजापूरचा जहागीरदार असलेल्या चंद्रराव मोरे याच्याकडून जावलीची दरी ताब्यात घेऊन पुन्हा विजय मिळविला. चिडलेल्या आदिल शहाने अफजलखानाला त्याच्या एक सामर्थ्यवान सेनापतीने शिवाजीवर हरवण्यासाठी पाठवले.

अफजलखानने शिवाजी महाराजांना प्रतापगडवरील सभेसाठी आमंत्रित करून सापळा रचून शिवाजींना ठार मारण्याची योजना आखली होती. पण शिवाजी महाराज त्यांच्यापेक्षा बुद्धिमान होते हे अफजलखाला माहित नव्हते. शिवाजीला अफझलखानाचा हेतू समजला आणि त्यांनी आधीच हल्ल्याची योजना आखली होती. त्यांची भेट झाल्यावर अफझलखानाने शिवाजीला ठार मारण्याचा प्रयत्न केला पण त्याच्यावर हल्ला झाला. शिवाजी महाराज तल्लक बुद्धीचा राजा होता.

शिवाजींनी कपड्यांखाली धातूची चिलखत घातली होती आणि अफजलखानने त्याच्यावर हल्ला करताच त्यानी वाघाच्या पंजेच्या शस्त्राने अफजलखाच्या छातीवर वार केले व त्याला ठार केले. नंतर जंगलात लपून बसलेल्या मावळ्यांनी अफझलखानाच्या सैनिकांवर हल्ला करुन त्यांना ठार केले. मावळ्यांनी जवळपास 3000 सैनिक मारले. हे युद्ध तंत्र शिवाजी महाराजांचे प्रमुख शस्त्र होते आणि त्याला गणिमी कावा (गनिमी युद्ध) असे म्हणतात.

केव्हा शिवाजी महाराज राजा छत्रपती झालेत ? । शिवाजी महाराजांचा राज्याभिषेक

मराठा साम्राज्याचा भव्य प्रदेश स्थापल्यानंतर शिवाजी महाराजांनी एक अधिकृत पदवी स्वीकारून मराठा साम्राज्याचे सार्वभौमत्व स्थापण्याचा निर्णय घेतला. ६ जून १६७४ रोजी शिवाजी महाराजांचा मराठा राजा म्हणून राज्याभिषेक झाला.

राज्याभिषेक सोहळ्याला ५०,००० लोकांनी हजेरी लावली होती ,आणि ते पंडित गागा भट्ट यांनी आयोजित केले होते. शिवाजी महाराजांना छत्रपती (सर्वोपरि सार्वभौम), शाकर्त (एका काळातील संस्थापक), क्षत्रिय कुलवंत (क्षत्रियांचे प्रमुख) आणि हिंदु धर्माधारक (हिंदू धर्माच्या अभिप्रायाची उन्नती करणारे) अशा अनेक पदव्यांनी सन्मानित केले होते .

शिवाजी महाराजएक कुशल प्रशासक, खरा नेता आणि सैन्य मंडळे

शिवाजी महाराज त्यांच्या कुशल प्रशासकीय कारभारासाठी प्रख्यात होते. त्यांनी अष्ट प्रधान मंडल (आठ मंत्री परिषद) ही संकल्पना मांडली जिथे प्रत्येक मंत्र्यांच्या विशिष्ट जबाबदाऱ्या असतात. ते 8 मंत्री पदे खालीलप्रमाणे होती.

  • पेशवाई किंवा पंतप्रधान – जे सामान्य प्रशासनाचे प्रमुख होते.
  • राज्याची आर्थिक देखभाल करण्याची जबाबदारी मजुमदार किंवा लेखापरीक्षकांवर होती.
  • परराष्ट्र धोरणांच्या बाबतीत राजाला सल्ला देण्याची जबाबदारी दाबीर किंवा परराष्ट्र सचिव यांच्यावर सोपविण्यात आली होती.
  • पंडितराव किंवा मुख्य अध्यात्मिक प्रमुख हे राज्याच्या अध्यात्मिक आरोग्याची देखरेख करण्यासाठी जबाबदार होती.
  • सेनापती किंवा लष्करी जनरल सैन्यदलाच्या संघटना, भरती आणि सैनिक प्रशिक्षण या सर्व बाबींवर देखरेख ठेवण्याचे काम करत होते.
  • सच्चिव्ह किंवा अधीक्षक हा रॉयल पत्रव्यवहार होता.
  • राजाने आपल्या दैनंदिन जीवनात जे काही केले त्याविषयी तपशीलवार नोंदी ठेवण्यासाठी मंत्री जबाबदार होते .
  • न्याधीश किंवा सरन्यायाधीशांनी कायद्याची सूत्रे आणि त्या नंतरची अंमलबजावणी, नागरी, न्यायिक आणि सैन्य पाहणाच्या काम होते.

शिवाजी महाराजांची प्रशासकीय धोरणे अतिशय मैत्रीपूर्ण व मानवी होती. त्यांनी चौथ आणि सरदेशमुखी या दोन करांचा संग्रह सुरू केला. त्यांनी आपले राज्य चार प्रांतांमध्ये विभागले, जिथे एक मामलदार प्रमुख होता. महाराजांनी स्त्रियांच्या स्वातंत्र्याला प्रोत्साहन दिले आणि त्यांचा अत्यंत आदर केला.

त्यांनी आपल्या सैनिकांना महिलांना इजा किंवा अनादर करु नये असा कडक इशारा देखील दिला होता. ते हिंदुत्व, मराठी आणि संस्कृत भाषेचे खरे समर्थक असले तरी त्यांनी इतर धर्मांचा कधीही अनादर केला नाही. त्याने सर्व धर्म आणि जातीतील सैनिकांना कामावर घेतले आणि त्यांना आदरणीय पद दिले होते.

शिवाजी महाराजांचे किल्ले – Shivaji Maharaj Itihas

शिवनेरी किल्ला, रायगड, प्रतापगड, सिंधुदुर्ग, प्रतापगड, विजयदुर्ग, राजगड, तोरणा, पन्हाळा, पुरंदर, लोहगड, सिंहगड, प्रबलगड, स्वर्णदुर्ग यां सारखे असंख्य किल्ले शिवाजी महाराजांनी स्वराज्याकरता जिंकले आहेत.

Shivaji Maharaj Itihas
Shivaji Maharaj Itihas

शिवाजी महाराजांचा मृत्यू आणि त्यांचा वारसा

वर्षानुवर्षे स्वराज्यासाठी लढा दिल्यानंतर १६ एप्रिल १६८० रोजी शिवाजी महाराजांचा आजारामुळे रायगडवर मृत्यू झाला. त्याच्या मृत्यूनंतर मोगल साम्राज्याविरूद्धचा लढा चालूच राहिला आणि दुर्दैवाने मराठा वैभव मोठ्या प्रमाणात खाली येऊ लागला होता. कित्येक वर्षांनंतर तरुण माधवराव पेशवे ज्यांनी मराठा गौरव परत मिळविला आणि उत्तर भारतावर आपले अधिकार स्थापित केले होते . शिवाजी महाराजांचे चरित्र हे बाखर म्हणून लिहिले गेले होते आणि त्याला सभासद बखर असे म्हणतात.

एक उत्तम शासक, एक उत्तम राजा, मराठा साम्राज्याचा महामेरू, छत्रपती शिवाजी महाराज कायम प्रत्येक भारतियाच्या मनात घर करून होते आणि राहणारच.

नरपती . . .हयपती . . .गजपती। गडपती . . . भुपती . . .जळपती . . . पुरंदर आणि शक्ति पृष्ठभागी।।
यशवंत . . .किर्तीवंत . . .सामथ्र्यवंत। वरदवंत . . पुण्यवंत . . .नितीवंत . . . जाणताराजा।।
आचारशील . . .विचारशील . . दानशील। धर्मशील सर्वज्ञपणे सुशील। सकळाठाई।।

Shivaji Maharaj Itihas

शिवाजी महाराजण विषयी किती जरी लाहिल तरी कमीच आहे. आम्ही या लेखात खूप गोष्टी सांगायच्या प्रयत्न केला आहे. तसेच शिवाजी महाराजांन विषयी एक नवीन लेख लिहिनार आहोत. त्यात आम्ही पूर्ण माहिती देण्याचा प्रयत्न नक्की केरु…

जय भवानी। जय शिवाजी।

तुम्हला कसा वाटलं लेख आणि आम्ही या मध्ये काय सुधारणा करू शकतो, हे आम्हला कंमेंट मध्ये नक्की लिहा व तुम्हाला इतिहातील अजून कुठली माहिती असेल ते देखील कंमेंट मध्ये लिहा… आणि तुम्हला काही नवीन माहिती असेल शिवाजी महाराजांन असेल ती देखील कळवा ती माहिती आम्ही लेखा मध्ये समावेश करू…धन्यवाद!!!!

Shivaji maharaj information in English- इथे वाचा

Disclaimer: The Quotes, Images & Information used in the blog (Article) don’t belong to us. We have tried to create content as per the searcher’s query with some value addition. The main intention behind this blog (Article) is only for educational and informational purpose. We don’t claim anything ours in the mentioned blog (Article). If we have added some content that belongs to you or your organization by mistake, then please let us know by emailing the details on [email protected]. We will remove the same within 48 hours. Thank you for understanding.

शेअर करा!!

शेअर करा!!

4 Comments

  1. My partner and I stumbled over here by a different web address and thought I might as well check things out. I like what I see so i am just following you. Look forward to exploring your web page for a second time.| Rora Saunderson Fin

  2. wso shell indirsays:

    Hello friends, fastidious piece of writing and good urging commented at this place, I am truly enjoying by these.

  3. Hi there! This blog post could not be written much better!
    Looking through this post reminds me of my previous roommate!
    He continually kept talking about this. I will forward this
    article to him. Fairly certain he will have a very good read.
    I appreciate you for sharing!

  4. https://www.shelldownload.org/says:

    Hey there I am so grateful I found your web site, I really
    found you by accident, while I was researching
    on Digg for something else, Regardless I am here now and would just like to
    say kudos for a fantastic post and a all round entertaining
    blog (I also love the theme/design), I don’t have time
    to read it all at the moment but I have book-marked it and also added in your RSS feeds, so when I have time I will be back to read
    a lot more, Please do keep up the excellent
    jo.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *